MATERI BAHASA JAWA: PRANATACARA
BAGIAN 1: PENGERTIAN LAN FUNGSI
A. Tegese Pranatacara
Pranatacara (basa alus) tegese wong sing nduwé tugas kanggo nuntun acara utawa ngatur lakuning acara kanthi runtut lan becik.
Ing basa Indonesia, pranatacara kasebut Pembawa Acara utawa Master of Ceremony (MC).
Istilah liyane sing padha yaiku pranata adicara, tata adicara, utawa juru acara.
B. Tugas lan Fungsi Pranatacara
Tugas utama pranatacara yaiku:
Nuntun Acara: Nggawa para rawuh supaya ngerti jalaning acara saka wiwit nganti pungkasan.
Nyambungake Sesrawungan: Dadi penghubung antarane panitya, para narasumber, lan tamu undhangan.
Ngripta Suasana: Nggawe suasana dadi urip, meriah, khidmat, lan nyenengake miturut jinis acarane.
Ngurmati Tamu: Nyambut rawuh kanthi ati rikat lan ngaturake pangormatan marang para tamu.
Nyebarake Informasi: Menehi pitutur lan informasi sing perlu ditepangi para rawuh.
BAGIAN 2: JENIS-JENIS PRANATACARA
Pranatacara bisa dibedakake miturut jinis acarane:
Pranatacara Acara Adat (kaya ta: mantenan, mitoni, khitanan)
Pranatacara Acara Resmi (kaya ta: seminar, warsa, upacara)
Pranatacara Acara Non-Formal (kaya ta: reunian, kumpul keluarga, festival)
Saben jinis acara mbutuhake gaya lan basa (tingkat basa) sing beda.
BAGIAN 3: KRAMAGUNG (KRAMAT) PRANATACARA
A. Basa sing Digunakake
Pranatacara kudu bisa nggunakake unggah-ungguh basa (tingkat basa) kanthi tepat.
Basa Krama: Digunakake kanggo nyambut tamu sing diormati, sesrawungan formal.
Basa Ngoko: Bisa digunakake ing acara non-formal utawa kanggo nggawe suasana luwih grapyak.
B. Sikap lan Ucapan
Sikap: Manteb, andhap asor, grapyak, lan rapi.
Ucapan: Cetha, trecena, lan volume swara sing pas.
BAGIAN 4: STRUKTUR URUTAN ACARA (SKEMA PRANATACARA)
Iki minangka skema standar sing biasane diikuti:
Pambuka (Pembukaan)
Salam Pembuka: "Assalamu'alaikum Warahmatullahi Wabarakatuh," "Sugeng enjing..." lan sapiturute.
Salam Budaya: "Nuwasaken raos pangestu dhumateng..." (Ngaturaken berkah marang...).
Perkenalan Diri: "Kula ingkang nyuwun pangapunten... [jeneng], kula dados pranatacara ing acara menika."
Isi (Inti Acara)
Matur Paugeran Acara: Njlentrehake susunan acara sing bakal ditindakake.
Nyuwun Rawuh Dhumateng Tamu Undhangan: Nyebutake jeneng-jeneng tamu sing penting kanthi urut.
Mbabaraké Acara: Nuntun saben sesi acara (sambutan-sambutan, hiburan, inti acara).
Nyambungake Acara: Ngucapake transisi antar sesi, kaya ta: "Mbok bilih sampun wekdalipun, kula aturaken dhumateng..."
Penutup (Pungkasan)
Ringkesan: Nyimpulake isi acara sakabehe.
Panyuwunan Après: Nyuwun pangapura menawa wonten kalepatan lan kekirangan.
Pamungkas: "Matur nuwun sanget dhumateng sadaya rawuh."
Salam Panutup: "Wassalamu'alaikum Wr. Wb.", "Sugeng siang/sonten/ndalu."
BAGIAN 5: CONTOH PRAKTIS (FRAGMEN)
Contoh ing Acara Resmi (Seminar):
(Pambuka)
"Assalamu'alaikum Warahmatullahi Wabarakatuh.
Sugeng rawuh dhumateng para tamu undhangan ingkang kinurmatan.
Salambining wekdal, kula aturaken matur nuwun dhumateng panitya ingkang sampun ngatur acara kanthi sae.
Kula ingkang nyuwun pangapunten, [Jeneng Panjenengan], badhe ndherekaken panjenengan sedaya saperlu ngatur lakuning acara wonten dinten menika."
(Njlentrehake Acara)
"Acara ing dinten menika badhe kita tindakaken kanthi urutan kados makaten:
Pertama, pambukaan. Kaping kalih, sambutan-sambutan. Kaping tiga, materi seminar. Kaping sekawan, sesi tanya jawab. Lan kaping gangsal, pamungkas."
(Nyuwun Rawuh Tamu)
"Kita sampun kaparingan kabetahan lan kaberkahan saking piyambakipun Bapak [Jeneng & Jabatan], ingkang sampun rawuh wonten ing acara menika. Mangga kula nyuwun pangrawitan, supados pinaringan wekdal kagem paring sambutan."
BAGIAN 6: PITUTUR (TIPS) DADI PRANATACARA SING APIK
Siapake Diri: Siapake materi lan skrip acara kanthi matang.
Latihan: Latihan swara lan ekspresi sadurunghe acara.
Obserasi: Deleng lan rasake suasana audiens.
Luwes: Bisa nyesuaiake karo keadaan sing ora direncanakake (improvisasi).
Prasaja: Gunaake basa sing gampang dingerteni, aja kebangeten nganggo tembung sing angel.
Subscribe by Email
Follow Updates Articles from This Blog via Email
No Comments